Talitha ging naar Gone West 2018

Ik had werkelijk nog nooit iets over Gone West gehoord in Antwerpen, tot twee weken geleden. Toen zag ik ineens de reclamespot waarin Wim Opbrouck (tiens, die bestaat nog! Ahh, het herontdekken van alle BV’s uit den tijd dat ik nog in België woonde en werkelijk BV’s herkende: de geneugten van het remigreren!) liet weten dat het allemaal op zaterdag 25 augustus te doen was op de Grote Markt van Ieper, of all places op deze aardbol. Hij somde een reeks namen op, waaronder *liet imaginary jarenlang bijeen verzameld porseleinen omaservies vallen voor extra dramatisch effect* Tom Lanoye. Mijn absolute literaire held op een podium in de bakermat? Hold my book, daar moét ik bij zijn! En dus besloten mijn Lief en ik (enfin, ik stuiterend van enthousiasme voor ons beiden en hij knikte) om vorig weekend nog eens naar de Westhoek af te zakken.

Op De Dag bleek er een gigantisch en redelijk festivalwaardig podium op de Grote Markt geplant te zijn. Weliswaar aan de verkeerde kant, want hoezo richt je zo’n podium op de breedte van de op één na grootste markt van België – die de vorm van een, zij het redelijk bezopen, rechthoek heeft – en niet op de lengte? Toen ik er ’s avonds eenmaal stond, dacht ik desalniettemin: “Wel schoon zo, dat podium met die monumentale Lakenhallen er vlak achter.” En dat zal hoogstwaarschijnlijk ook exact de gedachtegang van de organisatie geweest zijn, zeker toen bleek dat alle journalisten vanuit datzelfde perspectief hebben gefilmd en gefotografeerd. Enfin, toen wij er aankwamen was het feest al een uurtje of drie aan de gang. Ondanks het grijze weer stond er toch een behoorlijk pak mensen voor het podium. (Extra bonus van die specifieke plaatsing: er waren niet immens veel mensen nodig om het gevuld te doen lijken.) Scheelde mij meteen wat elleboogwerk om helemaal op de eerste rij te kunnen staan, want ik arriveerde er om 17u54, exact één minuut voor Tom Lanoye aan de beurt was.

(Overigens ontdekte ik pas twee dagen voordien dat hij er slechts vijf minuten zou spreken. De dag daarna las ik dan weer dat hij zondagvoormiddag een interview zou geven op de Grote Markt van Antwerpen. Langer dan vijf minuten. In mijn thuisstad. Waar ik op dat moment niet kon zijn omdat ik naar Ieper was afgereisd voor Gone West. #excellentplanningisexcellent)

Als een onverbeterlijke fangirl stond ik aan het hek voor zijn voeten te zwijmelen terwijl hij een fantastische vijf minuten lang zijn ding stond te doen. Kom tegen mij nooit klagen over Tom, neen, want ik moet zelf nog de eerste performance zien die ik niét geweldig vind. Kortom, mijn dag was al goed en ik was er nog maar vijf minuten. Na Tom kwam een zangeres met een exotische naam tien minuten lang traditionele Turkse klaagzangen brengen. Na de eerste twee keek ik weifelend om me heen: was dit niet iétsje te ~multicultureel~ voor de Westhoek? Toegegeven, een echte fan van de traditionele klaagzang zou ik mezelf ook niet durven noemen, maar ik hield wel mijn hart vast voor een massale leegloop in het publiek en misschien zelfs hier en daar wat luidop verklaarde afkeur. En toch: hoewel er zeker een paar tiental mensen wegliepen, zijn de meesten blijven staan. Na elk lied volgde zelfs beleefd applaus.

De bakermat verraste me wel vaker die dag. Het overwegend (denk: 99%) blanke publiek met een gemiddelde leeftijd tussen 35 en 45 heeft zich op Gone West vele malen multicultureler en meer open-minded opgesteld dan ik ooit had verwacht (en eerlijk: ooit zelf heb gezien/gehoord in de streek). I mean, als ik er racistische of homofobe praat hoor, dan zeg ik daar sowieso iets van. Maar als het eens goed is, mag het ook wel gezegd worden. En goed was het zeker.

Ik weet het wel, ik doe vaak alsof mijn geboortestad een soort achtergesteld middeleeuws gat in the middle of nowhere is, waar ze pas sinds kort WiFi en warm water hebben maar nog nooit van Bancontact hebben gehoord, maar hey, dat is komische overdrijving hè. Oké, oké, de meeste mensen hebben er nog nooit van hun leven een Uber genomen en vallen van hun stoel als ik zeg dat je in Amsterdam kan pinnen in de tram en bol.com je retourzending gewoon bij je thuis komt ophalen. Maar evenzeer kan je er bij de huisarts met Payconiq betalen (true story! Allen naar Vandewalle in Vlamertinge!) en is er warempel een échte koffiebar met een échte barista enal! Dus het valt allemaal ook wel mee. De mentaliteit is er alleen soms nog wat, eh, conservatief. Want platteland en nog veel katholieke invloeden en ja, ge weet wel. Waardoor homo’s nog doodeenvoudig ‘van de verkeerde kant’ worden genoemd en iedereen met een kleurtje – ongeacht of je twintig jaar geleden in België bent geboren of zelfs een oervlaamse voornaam hebt – ‘die vreemdeling’. En ik erger mij daar aan, maat, werkelijk alle kleuren in het blauwe spectrum.

Dus had ik lage verwachtingen bij alles wat die dag ook maar een béétje met andere culturen te maken had, laat staan *op fluistertoon* de islam. De reactie op het Turkse gezang verraste me daarom oprecht. Net zoals de ellenlange rij bij de veganistische (!) foodtruck (!!) met Thaise gerechten (!!!). Ook bij de lezing van Rudi Vranckx in de Sint-Jacobskerk, waar hij o.a. duidelijk maakte dat landsgrenzen wat hem betreft arbitraire onzin is die los staat van fundamentele mensenrechten, zag ik geen enkel afkeurend gezicht, noch hoorde ik gezucht of gebrom. Toen Dalilla Hermans later op de avond aan de beurt was als spreker, werd ik in het publiek omringd door een paar redelijk rumoerige en amper nuchtere types. Ik stond er serieus een kwartier lang met mijn vingers gekruist, hopend dat ze niet ineens iets lelijks zouden roepen of met bier zouden smijten. Maar wederom gebeurde er niks noemenswaardigs. Mensen luisterden en applaudisseerden.

Later sprak mijn Lief exact mijn gevoelens uit: dat hij positief verrast was door de openheid die het publiek die dag heeft getoond. Hebben wij dan serieus zo’n verkeerdelijk lage verwachtingen van de gemiddelde Ieperling, vraag ik mij af? Of was het misschien ook gedeeltelijk zo dat het publiek dat op dit evenement afkwam uit zichzelf al redelijk open-minded was? Ik weet het niet zeker. Maar ze hebben ons keihard ongelijk gegeven, jazekerst, en dat geef ik graag toe.

Waar ik ook weer aan herinnerd werd, is hoe mooi de streek omgaat met de titel van ‘Vredesstad’. De Last Post om 20:00 was drukbezocht en even indrukwekkend als altijd. Het is makkelijk, als Ieperling, om te vergeten hoe uitzonderlijk en hoe mooi dat dagelijkse ritueel is. Want verdomme, de straat is weer afgesloten voor alle verkeer en elke avond moet je daar omrijden en dan kan je ook nog eens nergens parkeren door de vele toeristenbussen in de buurt en gesakker, gezucht en gevloek. Maar hoe geweldig ontroerend is dat eigenlijk, dat we in Ieper al decennialang stipt om 20 uur, in weer en wind en op elke feestdag, dezelfde ceremonie houden om de slachtoffers van de Groote Oorlog te herdenken? Pretty damn ontroerend, zeg ik u. Een immens gevoel van trots overviel mij de afgelopen negen jaar telkens op 4 mei, wanneer om 20 uur heel Nederland twee minuten stilstaat ter herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. En als ik heel Nederland zeg, dan meen ik dat ook: het openbaar vervoer staat stil, auto’s gaan aan de kant, kassa’s houden ermee op, pizzabezorgers staan naast hun brommer. Zo mooi vond ik dat altijd. Telkens vroeg ik me af waarom wij niet zo’n moment hebben in België. En dan herinnerde ik me: wij hebben dat, in Ieper. Elke dag weer.

Dus ja, ik heb ervan genoten, vorig weekend. Ik vond mijn geboortestad oprecht nooit mooier dan met dat podium zo pontificaal voor de geweldig mooie Lakenhallen gepositioneerd, twaalf uur lang vol sprekers en muzikanten en dansers die boodschappen van vrede en hoop en liefde brachten, met duizenden bezoekers die oprecht en respectvol hebben geluisterd, gekeken en hopelijk heel vaak geknikt, om de wereld eraan te herinneren dat we nooit meer oorlog willen. Ieper: well done, hastn. Preus lik fjirtig. 

One thought on “Talitha ging naar Gone West 2018

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *