Grenzen stellen. Als het vorig jaar al niet hét modewoord was van half Instagram, blogwereld en de steeds maar groeiende verzameling van coaches voor elk denkbaar vlak van je leven, dan toch wel zeker dit jaar. Je moet grenzen stellen, zeggen ze. Tijd voor jezelf maken. Kiezen voor wat belangrijk is. Vaker ‘nee’ durven zeggen, je gsm wegleggen, je mailbox dichthouden, de mogelijkheid uitschakelen om berichten via sociale media te krijgen, comments negeren, afspraken afzeggen, uitnodigingen afslaan, opdrachten weigeren, mensen afwimpelen.
Ik weet niet zo goed hoe ik me daarbij voel.
Enerzijds snap ik volledig waar het vandaan komt. We zouden allemaal wat minder moéten. Of zelfs maar dat gevoel hebben. Meer tijd maken voor jezelf en je geliefden, minder bezig zijn met de noden en wensen van anderen, minder willen pleasen – zeker in deze moeilijke tijden. Ik snap het echt wel. Zelf ben ik er al jaren steengoed in, of toch op sociaal vlak. Geen zin in die gemaakte plannen? Cancellation is just a whatsappeke away! Klinkt een uitnodiging al niet tof nog voor de enthousiaste host haar zin heeft afgemaakt? Ik schud probleemloos een ‘neen’ uit mijn mouw. Mezelf forceren om dingen te doen waar ik geen zin in heb en die niets wezenlijks bijdragen aan de kwaliteit van mijn leven, mijn welzijn en/of dat van anderen? Deed ik eigenlijk al nooit zo vaak. Op dat vlak ben ik dus keihard mee. Wat werk of favors of iets dergelijks betreft, heb ik het moeilijker met niet-pleasen. Ik hoor mezelf nog steeds te vaak ‘ja’ zeggen wanneer ik ‘nee’ bedoel, uit vrees om de ander teleur te stellen of met problemen op te zadelen of simpelweg om niet meer sympathiek of professioneel gevonden te worden. Ook daar begrijp ik dus zeker de nood om meer grenzen te stellen.
Ik ben dus wel mee, maar toch heb ik er een dubbel gevoel bij.
Links en rechts zie ik het constant gebeuren, dat grenzen stellen. De grenzen worden overal opgeworpen, zowel virtueel als in de echte wereld. Op Instagram wordt gewaarschuwd dat berichtjes niet meer worden beantwoord, op blogs verschijnen disclaimers dat vragen om advies eigenlijk echt van het goede teveel zijn, op mails krijg je automatische replies dat de ontvanger het wel heel erg druk heeft en pretty overwerkt is en allerlei betere dingen te doen heeft en jouw bericht daar eigenlijk feitelijk geheel niet bij helpt – whatever it may concern. ‘Nee’ is het toverwoord geworden, gekoppeld aan adviezen als ‘het is helemaal oké om volledig last-minute zonder enige vorm van uitleg of excuses een afspraak waar de ander misschien al heel lang naar uitkeek af te zeggen’ en ‘je bent niemand je tijd of moeite verschuldigd, ook niet mensen die je al uit de brand hebben geholpen en veel tijd in deze relatie hebben gestoken en misschien ook wel eens iets van jou verlangen op een moment dat het je niet supergoed uitkomt’.
Ik heb het daar lastig mee.
Ik heb het sowieso al moeilijk met mensen om hulp vragen, om een gunst vragen, of vaak zelfs gewoon om informatie vragen. Ik ga er steevast van uit dat ze wel betere dingen te doen hebben, dat ze me vervelend gaan vinden, of stom of belachelijk, of zwak, zelfs. Ik moet enorm veel drempels over to reach out naar anderen, om uit mezelf iets te vragen, om te zeggen dat ik het zelf niet goed weet of kan. Daarom vind ik iemand opbellen al zo lastig: ik ga er meteen van uit dat ik de ander stoor en die helemaal geen zin heeft in whatever gesprek met mij – zelfs de klantenservice zal wel iets beters te doen hebben.
Ik denk: mensen hebben al genoeg aan hun hoofd.
Ik denk: mensen zijn mij niets verschuldigd.
Ik denk: mensen gaan mij niet meer tof vinden.
Ik denk: ik moet mijn eigen boontjes doppen.
Weten dat ‘grenzen stellen’ nu zo’n ding is maakt dat alles nóg moeilijker. Het geeft me nog meer het gevoel dat iemand iets vragen of iets vertellen een extreme inbreuk op hun leven is, op hun tijd, op hun energie. En als ik dat zo voel, dan anderen waarschijnlijk ook wel. Maar is juist nú niet het moment om onze grenzen wat meer open te stellen voor elkaar, te laten weten dat we er zijn, dat we elkaar willen helpen, dat het oké is om te vragen en nodig te hebben?
Ik weet het allemaal niet zo goed. Want dat klinkt dan ook weer snel alsof je iets moet, hè? En dat is ook niet mijn bedoeling. Want je moet vooral voor jezelf zorgen. Dat horen we tegenwoordig constant: self love, self care, me-time. Het is extreem belangrijk.
Tegelijk horen we ook steeds: we moeten voor elkaar zorgen. Hulp bieden. Tijd maken voor elkaar. Dat is eveneens belangrijk.
Sinds ik me er hyperbewust van ben dat zoveel mensen bewust grenzen stellen – op het werk, in hun vriendschappen, in hun familie en in hun privéleven – schiet ik dezer dagen bij zó veel dingen onbewust in een kramp. Bij iemand een berichtje willen sturen. Bij iemand een vraag willen stellen via mail. Bij iemand een compliment geven via social media, zelfs, want dan krijgt die persoon daar ook weer een melding van en die haten ze en dan moeten ze het lezen en krijgen ze misschien het gevoel dat ze erop moéten antwoorden, en dat wil ik niet.
(Maar tegelijkertijd wil ik ook wel dat ze antwoorden, want dan voel ik mij gezien, en wil eigenlijk niet iedereen dat wel een beetje, is het niet voor iedereen een tiny bit pijnlijk als iemand je dan negeert? Maar ook: is die ander dat daarom verplicht?)
Ik begrijp hoe het is om de vermoeide persoon te zijn die na een kutdag met die kutlockdown en kutproblemen op het kutwerk écht eventjes geen zin heeft in een wijnavond met je knuffelcontact. Maar ik begrijp ook hoe het is om het knuffelcontact te zijn dat wekenlang heeft uitgekeken naar een sociale avond met iemand die je graag ziet en die je begrijpt en je het gevoel heeft dat alles wel weer goed komt, en daar nood aan te hebben. Ik snap de persoon die grenzen stelt aan advies geven aan volgers die steeds maar weer aan hun mouw trekken, en ik snap de volger die zich keihard herkent in iemands verhaal en dat dolgraag wil delen en behoefte heeft aan erkenning en een duwtje in de juiste richting.
Het is dus allemaal wat dubbel. En ik weet niet zo goed hoe ik daarmee moet omgaan. Of wat ik ervan moet vinden.
En jullie?
Oh, je spreekt hier echt over een van mijn stokpaardjes van het laatste jaar. Ik heb het ook moeilijk met de manier waarop grenzen stellen vaak misbruikt wordt. Ik ben sociaal werker en dus helemaal mee met grenzen stellen, op de juiste manier (dat wil zeggen: met respect voor de ander). Ik ben echter ook een groot voorvechter van verantwoordelijkheid nemen. We zijn allemaal volwassen mensen die keuzes maken: welke job, een gezin of niet, hobby’s erbij,… Die keuzes hebben gevolgen: leuke dingen, daar doen we het voor, maar ook minder leuke gevolgen. Ik zie vaak mensen die hun grenzen daar gaan stellen: we willen alleen de leuke gevolgen van een keuze. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Als je een vriendschap wil behouden, dan moet je er soms zijn voor de ander, ook al komt het jou nu even niet goed uit. Als je bekend wil worden, op TV, Instagram of whatever, dan wordt je een publiek figuur en mensen gaan je aanspreken, vragen stellen,… Je kiest voor het hele pakketje. En natuurlijk kan je sommige dingen gaan afbakenen en zoek je manier om met die minder toffe dingen om te gaan. Maar je kan niet botweg nee zeggen tegen de minder leuke gevolgen van jou keuzes, want dan schuif je dat negatieve meestal door naar iemand anders, dan wordt de relatie met die ander (of het nu je beste vriendin of een volger op het internet is) daardoor verstoord. Dus roep ik mensen op om, bij het nemen van een beslissing, het hele plaatje te bekijken en te kiezen voor de voor- en nadelen. Jij en je omgeving worden daar allemaal veel gelukkiger van!
Ik schreef hier al over pre-Corona: https://tinyblogt.wordpress.com/2020/01/16/tiny-zegt-ja/
Ik weiger zulke grenzen te stellen, integendeel. Al wie mij mailt, belt, sms’t, appt,… krijgt altijd antwoord en meestal heel snel. Dit jaar heb ik ontdekt wie er wél nog bereikbaar is, bij wie ik me niet moet schamen en niet moet bang zijn dat ik ze stoor.
Helaas lees ik ook vaak dergelijke slagzinnen, zoals grenzen bewaken en dergelijke, ik krijg er het schijt van, echt waar. “Bel me, schrijf me, laat me vlug iets we-he-ten,..” Precies een liedje van honderd jaar geleden.
Mooi en evenwichtig relaas. Bij mij hangt het af van de persoon: is het een energiegever of een energiezuiger? Bij de ene persoon is niets me te veel, bij de andere ben ik al op voorhand uitgeput. Maar sowieso vind ik dat we altijd hoffelijk moeten blijven. De euh … grens tussen assertiviteit en agressiviteit is dun.
Vooral je zin “ik weet niet zo goed hoe ik mij daarbij voel” vind ik heel treffend. Ik heb dat de laatste tijd enorm veel. Je ziet duidelijk de verschillende kanten aan een verhaal en je snapt al die kanten, tegelijk is het moeilijk om je in alles te vinden.
Zelf ben ik door de jaren goed geworden in het vinden en weren van de parasieten in mijn leven, mensen die alleen maar nemen en nemen en nemen. Ik wil een wisselwerking in een relatie en daar zet ik graag op in en steek ik energie in. Dus ik stel grenzen maar vooral voor degene die ze nodig hebben….klinkt wat cru.
Btw: jij stoort niet wi!!!
Ooh, ik begrijp je helemaal en jij verwoordt precies wat ik de laatste tijd ook voel! Bij mijn directe vrienden heb ik gelukkig dat gevoel niet en vind ik dat onze relaties goed in evenwicht zijn. Maar ik word wél echt zenuwachtig van de influencers die grenzen stellen en onbereikbaar willen zijn voor hun volgers. Het is toch net dankzij die volgers dat alle boeken, online cursussen, podcasts,… gekocht/beluisterd worden of er eens een extraatje verdiend wordt? Mag hier dan ook geen wisselwerking optreden? Is het zo’n ramp als iemand een vraag stelt of reageert? Oké, dezelfde vraag x 500 is iets anders, maar toch zoals Katrien hierboven ook zei: part of the job.
Grenzen verleggen, ook belangrijk, want enkel grenzen stellen, of grenzen bewaken, is dwaas. Door over je grenzen te gaan, leer je bij, durf je meer, beteken je iets voor andere mensen. Wat niet wil zeggen dat je over je moet laten lopen, zo gek moet het ook niet worden.
Goh ik vind sowieso wel dat je mag zeggen dat een bepaalde afspraak of een moetje er niet meer bijkan in een bepaalde week/dag/maand. Zolang je dat goed en duidelijk aangeeft wanneer de vraag komt en in het geval van een afspraak een ander moment voorstelt. Een te volle agenda zorgt voor te weinig energie voor die laatste afspraakjes en daar heeft niemand iets aan. Maar eens je ja hebt gezegd op iets, zeker op een afspraak, moet je die proberen nakomen. Ik heb soms ook echt geen zin meer, maar ik ga altijd en achteraf heb ik nooit spijt. Ik merk idd dat sommigen anderen dingen plannen en weer afzeggen naar eigen goedunken. Das al eens vervelend. Maar bij mijn vrienden gebeurt het eigenlijk amper gelukkig. En dan heb je het werk: afgelopen jaar hebben een collega en ik ja gezegd op een aantal projecten die niemand anders wilde doen en die heel wat opleverden in geld en klantenrelaties. Naast ons gewone werk. Het resultaat? We klopten dagen van gemiddeld 10 uur, weekendwerk… En dan krijg je van collega’s te horen dat dat zo is omdat we geen nee kunnen zeggen. Dat we moeten delegeren. Terwijl zij om 5 hun laptop toezwieren… En dat werk niet wilden doen. Ze aasden dan vooral op mijn andere taken die zij leuker zouden vinden, maar die ook voor mij te plezant waren om af te geven. Dan heb ik toch wel eens regelmatig gevloekt om hun analyse. Het feit dat zij grenzen stelden (want de kinderen moeten eten hebben) zorgde ervoor dat ik geen grenzen meer kon stellen. Dus jah: grenzen stellen moet en kan met duidelijke communicatie, maar collegiale en vriendschap zijn minstens even belangrijk. (Even voor de volledigheid, wel heel veel respect en begrip van de zaakvoerders en sommige andere collega’s, waardoor wij in december onze rust hebben kunnen nemen na een drukke periode)
Awel ja, precies dit. En goed geschreven alweer (een evidentie bij jou, maar het mag ook eens gezegd worden)! Zelf merk ik ook wel de voordelen van grenzen stellen, maar ik ben er graag duidelijk over. Niet zomaar last minute iets afzeggen omdat ik geen goesting meer heb. En ik blijf deep down toch een people pleaser, dus ik zal niet snel mensen afwimpelen en omgekeerd zal ik ook, zoals je zelf aangeeft, snel denken dat ik iemand lastigval als ik een vraag stel of zo. Ingewikkelde materie. Ik weet ook niet wat ik ervan moet vinden.
Ik weet zelf ook niet goed hoe ik me daarbij voel. Volgens mij doe ik best wel veel voor andere mensen. Binnen de mate van het mogelijk alleszins. Maar ik ben zo iemand die een berichtje zal sturen wanneer ze vermoed dat iemand het moeilijk heeft, of hen een kaart zal sturen om hen zo een hart onder de riem te steken. Ik merk echter dat dat bij sommige een eenrichtingsverkeer is geworden en begin me daardoor soms af te vragen of ik het mezelf dan ook niet beter wat makkelijker kan maken door niet langer elke blogpost die verschijnt te lezen of er op te reageren, social media vaker te laten voor wat het is en er van uit te gaan dat mensen je wel zullen contacteren indien ze nog eens willen bijpraten, …
Begrijp me niet verkeerd. Ik heb het niet over is een keer iets moeten afzeggen omdat er iets is tussengekomen. Dat snap ik helemaal. Ik heb het zelf ook al wel eens moeten doen omdat ik die dag echt niet uit de voeten kon. Maar dat is iets anders als last-minute afbellen omdat je geen zin hebt of ‘iets leukers’ hebt gevonden. Want dan is het wel super zielig voor die persoon die er al een hele tijd naar heeft zitten uitkijken. Ook hier telt dat is een keer of twee geen kwaad kan maar als het vaker gebeurd krijg ik wel het gevoel dat ik een optie ben tot er zich iets ‘beter/toffer/…’ aanbiedt. Of wanneer mensen beloven om iets te doen en dat vervolgens niet doen terwijl je zelf wel steeds zo snel mogelijk probeert te helpen wanneer iemand je om hulp vraagt.
Een dubbel gevoel dus. Enerzijds snap ik dat het rust brengt om grenzen te stellen en jezelf minder onder druk te zetten. Maar anderzijds is het wel vreemd wanneer iemand dan wel van anderen verwacht dat ze het tegenovergestelde doen.