Zelfdiscipline: wat is het en waar kan ik het per kilo kopen?

Als je de inspirerende tegeltjes die op Instagram weer welig tieren moet geloven, zitten de brievenbussen van uitgeverijen en mediabedrijven allerhande na deze crisis propvol geniale manuscripten en scenario’s; is iedereen fitter en meer zen dan ooit tevoren en zullen we met z’n allen nog nooit zo keihard onze shit together hebben na het verslinden van al die zelfhulpboeken die tot voor kort in een kast lagen te verstoffen. Wie de memo nog niet gekregen had: *NU* is het moment om eindelijk al die dingen te doen waar je nooit tijd voor had. Schrijven! Mediteren! Frans leren! Schilderen! Plantaardig koken! Je kinderen heropvoeden! De koelkast schoonmaken! All of the things!!!

En dus niet: heelder dagen in dekentjes gewikkeld warme chocolademelk liggen drinken in de zetel en voor de 755ste keer Harry Potter herlezen.

Elke dag denk ik: vandaag ga ik zo’n kekke online cursus volgen en me eens helemaal ~ontplooien~. Vandaag ga ik twintig keer alle trappen in mijn huis op en af lopen en dan nog een half uur yoga doen in plaats van een blanket burrito te zijn. Vandaag ga ik eens alle klusjes en irritante taakjes doen die ik al drie jaar ergens in een hoekje van mijn achterhoofd heb zitten als ‘ooit eens to do‘. Vandaag ga ik mijn huis van onder tot boven opruimen, stofzuigen en schoonmaken. Vandaag ga ik geweldige dingen bedenken en schrijven en doelen halen and all that jazz.

En dus niet: heelder dagen in dekentjes gewikkeld vanille lattes liggen drinken in de zetel en Netflix nog eens uitspelen (bij voorkeur met absurde documentaires over moordmysteries met homoseksuele rednecks met een tijgerfetish).

Om maar te zeggen: ik ben mezelf niet bepaald aan het ontwikkelen of het onderste uit de noodgedwongen coronokan aan het halen. Altijd klagen dat ik er geen tijd voor heb, maar als die tijd zich dan ineens in bakken aandient, blijkt dát niet per se de reden te zijn. Sounds familiar?

Mijn grootste probleem: ik heb een groot gebrek aan zelfdiscipline. Dat weet ik al erg lang, maar werd me pas de laatste jaren pijnlijk duidelijk. Het is alleen niet zo duidelijk voor anderen, omdat ik er heel goed mee weg kom. Always have. Ik maskeer mijn gebrek ook wel deels doordat ik een flinke portie ambitie heb en niet bang ben om gewoon de dingen te doen die ik wil doen. Ik verander al eens van volledige carrière, ik neem ontslag als iets me niet bevalt, ik schud een brutale mail uit mijn mouw om een job die ik wil binnen te halen ook al heb ik er niet de juiste ervaring voor, ik verhuis zomaar omdat ik er zin in heb, whatever. Ik blijf nooit bij de pakken zitten en onderneem stappen om de dingen te krijgen die ik wil. So far, so good. Alleen: dat mag ook niet te lang duren. Of te moeilijk zijn. Want dan haak ik af.

Ik ben een quitter, hastn. En een slacker. Ik doe dingen half z’n gat en daarna gewoon niet meer. ZEKER als ik merk dat het met een minimum aan inspanningen en wat slimmigheidjes op z’n tijd ook wel lukt. (Had ik al eens vermeld dat ik een Slytherin ben? Ha.) Al die dingen die ik doe, líjken misschien wel een go-getter attitude, maar stiekem ben ik gewoon een dikke vette afhaker.

Ik ben altijd al zo geweest en het probleem is dat ik er ook altijd al mee ben weggekomen. Op academisch vlak, bijvoorbeeld. Ik lees een stuk sneller dan gemiddeld, heb een zeer goed geheugen, ben sterk met taal en snel van begrip. Klinkt misschien arrogant, maar wees gerust, het zijn de énige talenten die ik bezit. Verder kan ik niks. Gelukkig voor mij zijn juist dié vaardigheden en eigenschappen bijzonder nuttig op school. En dus heb ik een prachtig academisch parcours afgelegd, waarbij ik werkelijk geen vinger uitstak op de basis- of middelbare school (alwaar ik geen snars begreep van dingen als wiskunde of chemie, maar alles zo goed uit m’n hoofd kon leren de avond voor een examen dat ik er alsnog met weinig moeite prima cijfers voor haalde) en uiteindelijk ook met een minimum aan inspanningen vier universitaire studies in zes jaar tijd heb afgerond, zonder onvoldoendes of herexamens. Ik ging wel naar alle colleges, want ik was zo’n zeldzame student die studeerde omdat ze het werkelijk interessant vond, maar deed daarna vrijwel niks en blufte me gewoon doorheen klassikale discussies over artikels die ik nooit had gelezen (maar waar ik desondanks sterke meningen over had, want zo ben ik dan ook wel weer). Ik ben afgestudeerd met vier keer een gemiddelde van 7 (op 10, want Nederland). Had dat veel meer kunnen zijn? Ja. Ik had cum laudes kunnen binnenharken dat het geen naam had. Boeide me dat? Nee, want dan had ik hard moeten werken en dat wilde ik niet.

Daarom heb ik nog nooit echt ergens in uitgeblonken. Carrièregewijs is het eenzelfde verhaal. Het idee om een paar jaar in dezelfde functie te blijven hangen en hard te werken, uit te blinken, indruk te maken, om dan door te stoten naar het volgende niveau: niks voor mij. Geen zin in. Halverwege haak ik af en zoek ik iets nieuws.

Het debiele is dat ik in mijn gebrek aan zelfdiscipline vaak geholpen wordt door factoren waar ik zelf vrij weinig aan kan doen. Zo heb ik als kind ook nooit echt discipline aangeleerd gekregen. Ik ben opgegroeid in een zeer traditioneel rollenpatroon waarin mijn moeder letterlijk alles deed in het huishouden en mijn vader en ik helemaal niks. Op mijn 17de in m’n eentje in een studentenkamer belanden was een cultuurschok, beste mensen. Ik moest youtuben hoe je een ei kookt en hoe dweilen precies werkt. (Not even kidding.) Niemand controleerde vroeger of ik huiswerk maakte of studeerde, want ik kwam toch altijd thuis met goede cijfers, dus whatever als ik het ’s ochtends snel even op de speelplaats maakte of ’s avonds laat terwijl ik met een half oog naar tv keek. Ik had niet echt hobby’s en hoorde bij geen enkele sportclub of jeugdvereniging. Ja, op een blauwe maandag ging ik eens gitaarlessen volgen, tot ik na drie lessen ontdekte dat ik compleet toondoof ben en nogal gevoelig voor blaren, and then I quit. 

Wat ook niet helpt: ik heb een extreem snel metabolisme. Ik ben dun en ben dat altijd al geweest. En ja, ik weet het, you all hate me, maar ik kan eten wat ik wil en kom geen gram bij. Daardoor beweeg ik niet. Gewoon niet. Ik heb nooit gesport en de dag dat ik afstudeerde was de happiest day of my teenage life omdat niemand me daarna ooit nog kon verplichten om twee uur per week te bewegen. Ik heb de afgelopen jaren af en toe eens yoga en pilates geprobeerd, maar na twee maanden slack ik weer en stop ik. Doordat ik niet bijkom, heb ik ook nooit geleerd om op mijn eten te letten. Dus eet ik veel vet en suiker. Ik mis een intrinsieke motivatie om dat minder te doen – en nee, ‘voor mijn gezondheid’ is helaas ietsje te abstract om me écht ergens toe te dwingen. Dus doe ik lustig verder as I do.

En ik kan mezelf er na al die jaren nog steeds niet toe dwingen om die ingesleten patronen te doorbreken. Ik kan mezelf zo verschrikkelijk moeilijk tot iets dwingen – het is serieus schaamtelijk. Ik wil vaker bloggen, maar ik doe het niet. Ik doe geeneens de moeite om blogposts deftig te schrijven of na te lezen, want alles verschijnt hier instantly zoals ik het bij de eerste poging heb geschreven. (Sorry.) Heb ik luxeproblemen? Nog geen klein beetje. Als ik het hier zo allemaal eens herlees, klinkt het dan alsof ik vooral veel zelfmedelijden heb en klaag maar er verder niks aan doe? Jazekerst. Verdien ik een paar schoppen onder mijn gat? ’t Zal nog niet.

Maar begrijpen waar iets vandaan komt, is ook al veel. En mezelf er bewust van zijn ook. Zodat ik toch, langzaam maar zeker, af en toe, mezelf al eens op zo’n er-mezelf-proberen-uit-te-praten-gedachte betrap en streng toespreek. En dan toch eens Yoga With Adrienne opzet en mijn legging uit de kast haal. Of Netflix wegklik en een nieuw blogbericht open. Of een glas water in plaats van cola pak.

Even vaak niet als wel, maar toch. Het is een beginnetje.

Ken jij een life changing cursus, podcast, video, boek of sekte om me wat zelfdiscipline te doen kweken? Gooi gerust in de comments! Ik kan niet beloven dat ik ze daadwerkelijk opvolg, of misschien pas na een half jaar of zo, maar je kan ’t natuurlijk altijd proberen.

17 thoughts on “Zelfdiscipline: wat is het en waar kan ik het per kilo kopen?

  1. Ik vind dit een eerlijke en heerlijke post. Ik herken mij nu eens ZO HARD in jouw woorden. De ene hobby na de andere oprakelen om ze even snel te quitten als ze gestart zijn, check. In mijn geval: naaien, schilderen, piano leren, yoga, haken, bakken,… Noem het op en ik heb het geprobeerd. Dan heb ik ook nog van die ‘grote’ plannen zoals nog een studie oppikken (ik probeerde al psychologie en informatica, het ene gaf ik op na een halfjaar, het andere na een maand), en inderdaad, dat eeuwige boek schrijven. Zelfs mijn blog onderhouden, kost me moeite, maar het is iets waar ik steeds naar teruggrijp dus ik probeer dit wel.
    En dan zei ooit iemand tegen me: “En dan?”
    Dus ook aan jou: is het dan zo erg als je zelfdiscipline onbestaand is? We moeten al zoveel de dag van vandaag. Als je echt iets wil, dan zul je het wel doen. Ik betrap mezelf erop dat ik meer dingen wil willen, dan dat ik het echt wil.
    Bedankt om te delen!

  2. Heerlijk die herkenning! Zelfdiscipline is ook niet aan mij besteed. Of goed plannen. en me daar dan aan houden. Ik heb het allemaal stiekem opgegeven en doe gewoon lekker verder zoals ik bezig ben… ?

  3. Wat ik me dan afvraag na dit relaas: heb je er last van dat je weinig zelfdiscipline hebt? Want als je het ook zo wel prima overleeft kan je misschien gewoon zo verder doen.

    1. Goh ja, niet per se, alleen dat ik constant zo’n knagend gevoel heb dat ik op mijn 60ste al dood neerval omdat ik niet beweeg en ongezond eet en ik dan enorm veel spijt ga hebben van alle dingen die ik niet heb gedaan omdat ik zonodig constant Netflix moest kijken. Op korte termijn heb ik er geen last van, maar ’t is de lange termijn waar ik me zorgen om maak ?

  4. Oh my god, jij bent mij!
    Ik ben zelf arts geworden met dezelfde trucjes als jij. Ik werk nu als specialist in een groot ziekenhuis en het gaat allemaal heel goed, en zo vaak denk ik huh heeft niemand nu door dat ik hier NIETS voor doe? Al mijn collega’s zitten thuis zogenaamd artikels te lezen in hun vrije tijd – ik begin er wel meer en meer over te twijfelen of dat nu wel echt waar is ?
    Ik heb me daar ook lang schuldig over gevoeld, maar nu denk ik: ik zorg keigoed voor mijn patiënten. Ik zoek iets op als ik het niet weet. Alles gaat goed.
    Waarom zou ik dan meer moeten doen?
    Tja. Zo zijn wij. Is toch leuk.
    Er is bijna niemand die dit weet over mij. Het is een taboe. Bedankt om ervoor uit te komen T ?

  5. Haha, als je er zelf geen last van hebt moet je er niets aan veranderen hé. Wil je toch iets meer conditie kweken kan je natuurlijk altijd een hometrainer in huis halen. We hebben er een tijdje eentje geleend van mijn schoonouders en ik zat daar dan rustig fietsend op te lezen. Haken gaat ook maar het is naar het schijnt (volgens manlief alleszins) een belachelijk zicht. Netflix kijken gaat ongetwijfeld ook en wie weet ga je dan automatisch sneller trappen bij een spannende scène.

    1. Awel ja, ik zat al eens te denken om zo’n fitnessding in huis te halen dat ik kan combineren met iets dat ik niet zo geestdodend vind als het sporten op zich. Ik dacht aan een loopband + Netflix (maar dan wel steeds op standje ‘wandelen’ want ik kan niks), maar een hometrainer is eigenlijk ook geen slecht idee! En goedkoper, denk ik. En neemt minder plaats in beslag. Goeie tip!

  6. Ik denk dat het voor iedereen wel een stuk herkenbaar is. Ik ben zelf (zonder opscheppen) iemand met best veel discipline en opgeven staat niet in mijn woordenboek. Maar ik heb het zelf ook lastig om mezelf te stimuleren gewoon om uit mijn bed te komen. Ik denk dat dat gewoon een stuk de invloed is die het virus op ons heeft. Maar das dik oke. Alle gevoelens mogen er zijn. Weet je, iedereen is gewoon wie die is en de een heeft meer discipline dan de ander. Maar niemand is perfect. En das allemaal prima. Ik heb geen podcast voor je omdat ik niet in die wereld thuis ben, maar khoopte dat ik je met mijn reactie misschien een hart onder de riem kon steken ?

  7. Er is een TED talk van Tim Urban over procrastination…. maar TED, daar kan je ook uren naar blijven kijken… eentje van Jamie Oliver over de massa’s verborgen suikers bv. In deze Corona tijden zijn we ingeschreven op de TED Ed nieuwsbrief voor de kinderen….

    Ik balanceer zelf tussen het goed willen doen en niet te veel moeite…. normaal zit het wel in evenwicht maar soms leun ik meer naar de ene of de andere kant.

  8. Ik herken zeker wat puntjes. En ik vind deze periode gewoon geen goede maatstaf om zelfdiscipline of thuiswerken te gaan evalueren. Want het is geen normale periode en je bent gewoon mentaal veel vermoeider dan anders, waarom in godsnaam dan nog een extra cursus gaan doen? :p Zo vermoeiend!

    1. Goh ja, omdat ‘geen tijd’ meestal mijn excuus daarvoor is, en ik nu noodgedwongen veel tijd heb :’) En ook: ik ga waarschijnlijk vroeg dood omdat ik 23 uur per dag zittend of liggend doorbreng. Da’s een puntje. (Typte ik zittend na een halve dag te hebben gezeten op de very same plek in de zetel.) 😉

  9. Ook hier een luierik met een goed metabolisme. Af en toe overvalt het impostor syndrome mij. Mijn ouders hebben mij wel altijd gestimuleerd om hobby’s af te maken. Hoe hard ik ook zaagde als ik ergens aan begon moest ik het een jaar volhouden. Dactyloles leverde mij een van mijn grootste kindertrauma’s op. Elke woensdagnamiddag naar de les met een typemachine die ik op de fiets mee moest sleuren. Een uur lang typen in de maat. Thuis oefeningen maken duizend keer jklm jklm jklm typen oooh de horror. Ik slaagde er in om niet te slagen voor het eindexamen. Te weinig typaanslagen per minuut ofzo. Bleek dat die cursus een “niet geslaagd tweede jaar gratis” garantie had. Moest ik het jaar daarna opnieuw beginnen man man wat een hel. Nog een jaar later trok ik naar het middelbaar. Ik volgde handel want deed ook weinig moeite in de basisschool dus werd er gedacht dat ik moderne niet aan zou kunnen. Kreeg ik daar het vak dactylo! Echt amai ik kan dus mega goed blind typen en heb toen wel een mooi lesje in doorzettingsvermogen gekregen :p. Wat ook wel helpt/frustrerend is dat mijn lief geen zittend gat heeft. Ik ben graag lui in mijn vrije tijd maar hij bedenkt altijd wel een klusje dat nog moet gebeuren. Ik wil dan niet de luie zijn dus help hem dan zoveel mogelijk. Ik verbied hem echt soms om klusjes te doen als ik niet thuis ben anders kom ik thuis en voel mij kei schuldig. Hoe facking moeilijk is het om af en toe nekeer op uwe PlayStation te spelen…. Maar ik vind ook zo lang je gelukkig bent, niets veranderen. You do you enal. Om het beweeg probleem wat op te lossen heb ik mij Ringfit Adventure aangeschaft. Gameification for The win. Ondertussen toch al een dikke maand ver en ik doe het nog. Dat vind ik toch al een overwinning op zich :p

  10. Heerlijk eerlijke post.

    ‘k heb als kind mijn moeder eens horen kritiek geven op mijn oudere zus dat zij nooit iets afmaakte wat ze begon; Dat heeft volgens mij enorm indruk op mij gemaakt denk ik , want ik weet het nog heel goed en ik heb net het omgekeerde proberen bewijzen. Ik denk dat ik eerder een werker en volhouder ben omdat ik niet van wijzigingen hou, schrik heb uit mijn comfortzone te komen en …omdat ik dus geen quitter wil zijn. Ik zou best wel wat meer mogen nadenken wat mijn passie echt is en minder rationele keuzes maken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *